- سیدعلیرضا شریفی
به گزارش خبرگزاری فارس از اهواز، بافت فرسوده شهری به عرصههایی از محدوده قانونی شهرها اطلاق میشود که به دلیل فرسودگی کالبدی، عدم برخورداری مناسب از دسترسی سواره، تأسیسات و خدمات و زیرساختهای شهری آسیبپذیر بوده و از ارزش مکانی، محیطی و اقتصادی نازلی برخوردارند؛ بافتهای فرسوده به سبب فرسودگی در کلیت با یکدیگر ویژگیهای مشترکی دارند.
همچنین این بافتها به دلیل فقر ساکنان و مالکان آنها امکان نوسازی خودبهخودی را نداشته و نیز سرمایهگذاران انگیزهای جهت سرمایهگذاری در آن را ندارند.
بافت، محدودهای از شهر است که با اتصال چند بلوک ایجاد میشود؛ فرسودگی نیز به محدودههایی اطلاق میشود که دارای سه ویژگی ریزدانگی، نفوذناپذیری و ناپایداری باشند. ریزدانگی به قطعات زیر 200 متر و کمتر از آن اطلاق میشود.
نفوذناپذیری به محدودههایی اطلاق میشود که دارای معابر کمعرض باشد و ساختمانهای ناپایدار، به بناهای با قدمت بیش از 30 سال و فاقد استحکام اطلاق میشود. در شهر اهواز بر اساس کمیسیون ماده پنج، هزار و 417 هکتار بافت فرسوده مصوب شده است. این بافتها در هسته مرکزی شهر، مناطق حصیرآباد، منبع آب، نهضت آباد، عامری، سیاحی و کوی علوی قرار دارد و در حال حاضر طرحهایی تحت عنوان طرح تفصیلی برای این بافتهای فرسوده تهیهشده است.
1300 هکتار بافت فرسوده
شیوه مداخله در بافتهای فرسوده شامل بهسازی، نوسازی و بازسازی است. در بهسازی بافتهای فرسوده، ترمیم و مرمت ابنیه داخل بافت صورت میگیرد. در نوسازی هم تخریب و ساخت مجدد بخشی از واحدهای درون بافت و در بازسازی مناطقی که بهطور کامل مخروبه هستند، تخریب و دوباره ساخته میشوند. یک عضو شورای شهر اهواز دراینباره میگوید: اگر مساحت اهواز را 19 هزار و 500 هکتار بدانیم، حدوداً یکهزار و 300 هکتار آن بافت فرسوده است که جدا از بافتهای حاشیه است.
محمدهادی قنوات میافزاید: در اجلاس هیئترئیسه کلانشهرهای ایران که در مشهد و شیراز برگزار شد، دو عامل را در رونق ساختوساز در این مناطق شناسایی کردیم.
وی با بیان اینکه در تهران برای رونق ساختوساز در بافت فرسوده، پروانه ساخت بهصورت رایگان صادر میشود، عنوان میکند: در اهواز فقط 50 درصد پروانه ساختوساز رایگان است و یکی از علل عدم استقبال مردم در این حوزه میتواند این باشد که ما بسته تشویقی در نظر نگرفتهایم.
لزوم ترغیب سرمایه گذاران
عضو شورای شهر اهواز درباره راهکارهای ترغیب سرمایهگذاران برای ساختوساز در بافت فرسوده بیان میکند: کاهش عوارض ساختوساز، موافقت با ساخت طبقههای اضافه و ارائه تسهیلات ارزان قیمت در این حوزه میتواند مؤثر باشد.
وی با بیان اینکه یک سری از اقدامات لازم برای احیای بافت فرسوده جزو وظایف شهرداری به شمار میآید، میگوید: در کمیسیون عمران شورای شهر در حال بررسی این موضوع هستیم تا علاوه بر استفاده از تجربیات دیگر شهرها، بستههای تشویقی برای ماههای مختلف سال در نظر بگیریم.
ناهماهنگ بانکها با سیاستهای دولت
قنوات با انتقاد از ناهماهنگی بانکها در پرداخت تسهیلات برای احیای بافت فرسوده میافزاید: دولت ظاهراً با پرداخت تسهیلات با 6 درصد سود موافقت کرده اما بانک مسکن هنوز تسهیلات با نرخ 18 درصد سود پرداخت میکند و بانکها باید در این زمینه همگام باسیاستهای دولت گام بردارند.
وی با بیان اینکه دولت باید مبالغی را برای شهرداریها جهت ارائه تخفیفات در نظر بگیرد، عنوان میکند: شهرداریها تخفیفاتی را برای سرمایهگذاری اشخاص ارائه میدهند که دولت باید این مبالغ را به شهرداریها بازگرداند. متأسفانه دولت در موضوع احیای بافتهای فرسوده به تعهدات خود عمل نمیکند.
ناکارآمدی و کاهش کارایی یک بافت نسبت به کارآمدی سایر بافتهای شهری است که به سبب قدمت و یا فقدان برنامه توسعه و نظارت فنی بر شکلگیری آن بافت به و جود میآید.
طبق قانون شهرداریها و وزارت راه و شهرسازی هرساله باید حداقل 10 درصد از بافتهای فرسوده احیا شوند. در تبصره این قانون اعتبارات موردنیاز در قالب بودجههای سنواتی باید پیشبینی و پرداخت شود.
در قانون حمایت از احیا، بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده و سیاستهای کلی، بحث پیشگیری و کاهش خطرات ناشی از سرانه طبیعی و بهسازی بافتهای فرسوده حداکثر تا 10 سال پیشبینیشده است. در این مقوله چندوجهی مشارکت شهروندان، حضور بخش خصوصی و همه دستگاههای اجرایی در محدودههای شهری لازم است، در غیر این صورت با این میزان از وسعت بافتهای فرسوده قطعاً این تکالیف قابل انجام نخواهد بود.
انتهای پیام/