شکل گیری برخی از محلات و مناطق شهرهای بزرگ بنا به دلایل متعدد به گونه‌ای است که با ضوابط و معیارهای شهرسازی و معماری امروز به ویژه در کلان شهرها مغایرت دارد. این بافت به مرور زمان فرسوده‌تر شده و علاوه بر فرسودگی ابنیه، شبکه تاسیسات شهری آنها نیز فرسوده شده و کارکردهای شهری خود را از دست می دهند.
دلایل زیادی وجود دارد که مردم ترجیح می‌دهند منازل خود را در این بافت‌ها، نوسازی نکنند به همین دلیل نوسازی و بهسازی این نوع بافت‌ها، توجه و اهتمام ویژه دولت و شهرداری‌ها و همکاری مردم را می‌طلبد.
بافت‌های فرسوده شهری، محلات فرسوده‌ای در فضای شهری است که مسائل و پیچیدگی‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و شیوه خود را دارد.این محلات و بافت‌ها از یک سو دارای ریشه‌های سکونتی ارزشمند با غنای فرهنگی، اجتماعی و معماری است و از طرف دیگر به جهت فرسودگی شدید، نبود دسترسی مناسب به خدمات شهری و بهداشتی، وجود مشکلات اجتماعی و امنیتی و آسیب‌پذیری در برابر زلزله، سیل و آتش سوزی و نیز عدم تطابق با زندگی امروز شهری و شهرسازی مدرن دارای مشکلات رو بنایی و زیر ساختی هستند.
14 هزار هکتار بافت فرسوده
بنا بر گفته جمشید سلحشور، 14 هزار هکتار بافت فرسوده در کلانشهر اهواز وجود دارد. رئیس کمیسیون عمران شورای شهر اهواز بافت فرسوده را در 16 محله این کلانشهر می‌داند و معتقد است که در واقعیت فضای فرسوده شهر اهواز بیش از این مقدار است.
عامری، منبع آب، حصیرآباد، لشکرآباد، هسته مرکزی و نیز قسمت هایی از بخش های جنوبی شهر جزو بافت‌های فرسوده شهر اهواز به شمار می‌روند که سلحشور از برنامه ریزی شهرداری اهواز برای کاهش فضای فرسوده در آنها خبر داد اما می‌گوید: متأسفانه همکاری خوبی از سوی دولت با شهرداری در این زمینه نشده به طوری که مبنا بر این بود وامی در اختیار متقاضیان قرار گیرد تا به احیای بناهایشان بپردازند ولی تا کنون هیچگونه اعتباری به بانک ها داده نشده است.
سلحشور از خرید چند خانه فرسوده در منطقه منبع آب برای احداث پارک خبر داد اما تصریح می‌کند که این طرح به صورت نیمه تمام رها شد. وی تأکید می‌کند: برای کاهش بافت های فرسوده اهواز باید سیاستی صحیح و فکری اساسی صورت گیرد چرا که با سیاست گذاری و هماهنگی شهرداری می‌توانیم کاهش بافت فرسوده و سپس جایگزین امکانات مناسب را شاهد باشیم.
بی توجهی؛ عامل بی رغبتی برای سرمایه گذاری
نادر زرگانی، یکی از ساکنان منطقه حصیر آباد به خبرنگار رهیاب می‌گوید: در روزگاری که شهر اهواز محدود به چند منطقه بود، حصیر آباد جزو مناطق پر رونق محسوب می‌شد اما با توسعه شهر کم کم این منطقه به منطقه‌ای با کمبودهای فراوان تبدیل شد. وی معتقد است: این منطقه دوران پر رونق خود را تجربه کرده و دیگر جای پیشرفت ندارد به همین دلیل کسی رغبتی برای سرمایه گذاری در آن را ندارد.
زرگانی حرفش را پس می‌گیرد و ادامه می‌دهد: اگر دولت و شهرداری همتی از خود نشان دهند که بخواهند دوباره رونق را به این منطقه بازگردانند خود مردم حصرآباد توانایی سرمایه گذاری را دارند اما متأسفانه بی توجهی دولت و شهرداری به مناطق فرسوده سبب شده که مردم از سرمایه گذاری ترس داشته باشند.
این شهروند اهوازی عنوان می‌کند: چندین سال است که چهره منطقه حصیر آباد همینی است که می‌بینید و هیچ اقدامی از سوی دولت و شهرداری در آن انجام نشده است، در حالی که برخی دیگر از مناطق در سال‌های اخیر با رشد چشمگیر منابع و امکانات مواجه شده‌اند.
پیروز حناچی، معاون وزیر راه و شهرسازی نیز با اشاره به تدوین طرح جامع شهر اهواز می‌گوید: یکی از برنامه‌هایی که در طرح جامع شهر اهواز پیش‌بینی و یا چارچوب‌گذاری می‌شود اقداماتی در راستای احیای بافت فرسوده شهر اهواز است.
وی با بیان اینکه مطالعات تکمیلی برای موارد خاص از جمله بافت فرسوده شهر اهواز انجام می‌شود، گفت: طرح جامع شهر اهواز براساس مطالعات پایه‌ای این شهر است. تلاش می‌کنیم این طرح را به تصویب برسانیم تا راه را برای مطالعات بیشتر هموار سازیم.
نبود برنامه و اراده
علی‌اصغر محمدی، کارشناس حوزه راه و شهرسازی در گفتگو با رهیاب می‌گوید: بافت فرسوده به دلیل ساختار زندگی افراد و مدت زمان همسایگی آنها دارای غنای فرهنگی و اجتماعی است اما به دلیل نوع ساخت و ساز و کمبود زیرساخت‌ها به فضایی امن برای ارتکاب جرم تبدیل شده است.
وی می‌افزاید: یکی از راه‌های رونق بخشی به مناطق بافت فرسوده تخصیص تسهیلات برای ساکنان آن منطقه است، البته این تسهیلات باید در صورتی به مردم واگذار شود که برنامه‌ای منسجم برای تغییر در بافت فرسوده تدوین شده باشد. در این برنامه به غیر از بحث امکانات و زیرساخت‌ها باید نحوه ساخت بناها هم مورد بحث و مطالعه قرار گیرد.
این کارشناس حوزه راه و شهرسازی بیان می‌کند: در حال حاضر برنامه‌ای برای بافت‌های فرسوده از سوی شهرداری کلانشهر اهواز دیده نمی‌شود و شاید مهم‌ترین عامل آن نبود منابع درآمدی است؛ دولت باید در این مسئله ورود کند چرا که خارج کردن این مناطق از فرسودگی می‌تواند بسیاری از ناهنجاری‌های اجتماعی و فرهنگی را کاهش دهد.
محمدی تأکید می‌کند: مردم ساکن در مناطق بافت فرسوده در صورتی در این مناطق سرمایه گذاری می‌کنند که اقدامی از سوی دولت و شهرداری ببینند در غیر این صورت همه به دنبال مهاجرت از این مناطق به محله‌های جدید هستند، گرچه در کوتاه مدت مشکل آنها حل می‌شود اما در آینده این مشکل به وجود می‌آید که مناطق در حال توسعه گسترش پیدا می‌کنند و ایجاد زیرساخت‌ها برای آنان هزینه‌های زیادی را بر عهده دولت و شهرداری می‌گذارد، هزینه‌های کلانی که باز هم توسعه کلانشهر اهواز را تحت تأثیر می‌گذارد.
به گزارش رهیاب، به نظر می‌رسد اعطای تسهیلات در چند مرحله برای تعداد واحدهای مسکونی محدود و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در ایجاد زیرساخت‌ها و تسعه منابع می‌تواند در رونق بخشیدن به مناطق فرسوده اهواز کمک کند.
انتهای پیام/
