- سیدعلیرضا شریفی
به گزارش رهیاب، سینمای مستند با ارائه اطلاعات دقیق و آگاهی دادن به جامعه در زمینههای مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و سایر زمینهها میتواند تصویری واقعی از یک منطقه به سایر مردم جهان ارائه دهد. واقعیت خوزستان علیرغم داشتن سوژههای بسیار ناب در حوزههای حماسی و طبیعی هنوز دست نخورده مانده و مستندسازان کمی در این اقیانوس بیانتها پا گذاشتهاند.
بنا بر آمار غیر رسمی بیش از ۱۰۰ مستندساز در خوزستان فعالیت میکنند اما تاکنون به دلیل عدم ارائه مطلوب آثار و پوشش نامطلوب رسانهای بسیاری از آثار این مستندسازان دیده نشده و این ندیدنها بسیاری از آنها را دلسر کرده است.
غنی بودن خوزستان در سینمای مستند
صادق رضایی، مستند ساز جوان خوزستانی در این باره میگوید: خوزستان از غنیترین استانهای کشور در حوزه مستندسازی بوده و هست. البته یک مسئله خیلی مهمی در این حوزه وجود دارد و آن اینکه این مستندسازان برخلاف خیلی از استانهای داخلی و کشورهای خارجی از نهاد خاصی حمایت نمیشوند.
وی میافزاید: از این توان و ظرفیت آن طور که باید استفاده نمیشود و برنامه بلند مدت و هدفداری برای این ظرفیت بزرگ وجود ندارد. خوزستان از نظر سوژه خیلی غنی است و سوژههای نوستالژیک زیادی دارد که باید از آنها استفاده شود.
فقر خوزستان در معرفی خود
این مستندسازی خوزستانی بیان میکند: حوزه دفاع مقدس، جاذبههای طبیعی و گردشگری از جمله حوزههای پر سوژه خوزستان هستند که تاکنون خیلی کم تنوع به آنها پرداخته شده است. در واقع امروز خوزستان با فقر معرفی خود مواجه است.
وی عنوان میکند: افکار عمومی هنوز درباره جاذبههای خوزستان اقناع نشدهاند و شاید نگاه به خوزستان به دلیل گرمی هوا نزد افکار عمومی مانند نگاه به بیابان و کویر است. در واقع این نگاه نشان از این دارد که هنوز در قالب مستند اینجاذبهها معرفی نشدهاند.
رضایی با بیان اینکه در سال گذشته کارهایی در این زمینه انجام شده است، اظهار داشت: این اقدامات کافی و جامع نبوده است. عدم حمایت از مستند سازان سبب شده که سوژههای طبیعی و واقعی خوزستان دیده نشدهاند و اگر کاری انجام شده به دلیل علایق شخصی بود.
وی با بیان اینکه بخشی از وظایف سینمای مستند معرفی و ارائه اطلاعات است، میگوید: چون حمایتی از مستندسازان انجام نمیشود، طبیعتاً به صورت مطلوب به سوژهها پرداخته نمیشود.
این مستندساز خوزستان با اشاره به اینکه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی باید از مستندسازان حمایت کند، عنوان میکند: انجمن سینمای جوان برای کمک به ارتقای سطح سینمای مستند علاقهمند است اما بودجه سالیانه این انجمن نهایتاً منجر به پرداخت هزینههای جاری و کارکنان انجمن باشد.
دلسرد شدن از عدم حمایت
وی بیان میکند: این عدم حمایت خیلیها را دلسرد کرد و برخی از مستندسازان خوزستانی که آینده خوبی داشتند و میتوانستند سبب پیشرفت این هنر و تخصص در استان شود، امروز از استان خوزستان مهاجرت کردند.
رضایی درباره اینکه نپرداختن به برخی از سوژههای کم هزینه تصریح میکند: در بحث شهدا و دفاع مقدس کارهایی انجام شده که بیشتر از دغدغههای شخصی نشأت میگرفت و بعد از تولید مورد حمایت قرار گرفتند اما باید این را پذیرفت که مستندسازی و فیلمسازی یک هنر پر هزینه است و اگر قرار است کار فاخری تحویل جامعه داده شود باید برای آن سرمایه گذاری کرد.
اهمیت سینمای مستند در حفظ خرده فرهنگها
وی اظهار داشت: مستندسازان باید دلگرمی داشته باشند که بتوانند یک کار خوب تحویل دهند و ارائه یک مستند خوب مستلزم داشتن امکانات در تصویربرداری و صدا برداری است چرا که اگر یک اثری از نظر محتوا خوب باشد اما کیفیتش شرایط مطلوب را نداشته باشد مورد استقبال مردم قرار نمیگیرد.
این مستندساز درباره عملکرد صدا و سیما در حمایت از مستندسازان چگونه است، میگوید: در چند سال گذشته علیرغم مشکلات مالی حمایتهای خوبی از مستندسازان کردند و به غیر از کارکنان این سازمان با مستندسازان مستقل هم همکاری داشته که آینده خوبی را نوید میدهد.
وی با اشاره به وجود خرده فرهنگها در خوزستان عنوان میکند: در برخی از جوامع پیشرفته سینمای مستند توانسته مردم جامعه را رو به جلو هدایت کند و این نشان میدهد که مستندسازی فقط یک حرفه و تفنن نیست بلکه میتواند منجر به حفظ سنتها و صیانت از خرده فرهنگها شود.
پشتوانه علمی و تجربی سینمای مستند
حجت الله ایوبی با اشاره به اهمیت سینمای مستند عنوان کرد: فیلم مستند در ایران ظرفیت بالایی دارد. بسیاری از بزرگان ما در عرصه سینما از مستندسازان هستند. خوشبختانه پشتوانهٔ فیلم مستند، دانش و تجربه است و بدون دانش و تجربه نمیشود مستند خوب ساخت.
رئیس سازمان سینمای ادامه داد: باعث خوشحالی است که به تدریج مخاطبین سینمای مستند در ایران افزایش پیدا میکنند. من همیشه با کسانی که میگفتند فرهنگ دیدن فیلم مستند در ایران وجود ندارد، مخالف بودم. اتفاقاً فرهنگ مستند دیدن وجود دارد، اما زمینه و شرایط آن مهیا نیست و باید امکان نمایش فیلمهای مستند چه در تلویزیون و چه در سینما فراهم شود.
ایوبی با تاکید بر ادامه روند اکران مستند در گروه هنر و تجربه، یادآور شد: اتفاقی که در هنر و تجربه برای اکران مستند افتاد، اگرچه اتفاق کوچکی بود اما انرژی زیادی به مستندسازان داد که بدانند اگر مستند خوب بسازند و شرایط اکران درست برایشان فراهم شود، همپای سینماگران داستانی میتوانند پیش بروند و مخاطب عمومی داشته باشند.
وی تاکید کرد: حداقل دستآورد گروه هنر و تجربه این است که نشان داد در ایران هم فرهنگ مستند دیدن وجود دارد و مستندسازانی داریم که میتوانند فیلم پُرمخاطب بسازند و آثارشان را اکران کنند. خوشبختانه در تلویزیون شبکهای به مستند اختصاص پیدا کرده که دسترنج مستندسازان در آن خوب دیده میشود و از آن شبکههایی است که درست اداره میشود.
انتهای پیام/