- سیدعلیرضا شریفی
نمایندگان کنگره آمریکا در حال بررسی گزینههای متعدد برای پرداخت غرامت به دستهای از شهروندان آمریکا هستند که مطابق ادعاهای اثباتنشده «قربانیان تروریسم ایران و فلسطین» خوانده شدهاند.
به گزارش رهیاب، در علم سیاست و روابط بین الملل، سیاست « چماق و هویج» زمانی به کار میرود که به کشوری هم پیشنهادهای تشویقی ارائه دهند و هم او را با برخی مجازاتها تهدید کنند.
بیشترین استفاده از اصطلاح «چماق و هویج» در قبال ایران از زمان دولت جورج بوش پسر در آمریکا آغاز شد. آنجا که بوش برخلاف دولت های پیش از خود رسما گزینه نظامی علیه ایران را روی میز نهاد. در آن زمان دولت های اروپایی با رد گزینه نظامی واشنگتن علیه تهران، معتقد بودند که به جای طرح گزینه نظامی باید سیاست های تحریم -تشویق را همزمان به هم در قبال ایران به کار برد. سیاستی که از سوی دولت افراطی بوش پسر به طور کلی رد می شد.
این سیاست در دوران حسن روحانی نمود بیشتری پیدا کرد و بسیاری از کارشناسان معتقدند در نحوه تدوین توافق هستهای ایران و غرب این موضوع به صورت واضح قابل مشاهده است؛ مقام معظم رهبری برای جلوگیری از دبه دراوردن غرب و به ویژه آمریکا در توافق هستهای در نامه به رئیس جمهور تصریح کردند: از آنجا که پذیرش مذاکرات از سوی ایران اساساً با هدف لغو تحریمهای ظالمانه اقتصادی و مالی صورت گرفته است و اجرائی شدن آن در برجام به بعد از اقدامهای ایران موکول گردیده، لازم است تضمینهای قوی و کافی برای جلوگیری از تخلّف طرفهای مقابل، تدارک شود، که از جملهی آن اعلام کتبی رئیسجمهور آمریکا و اتّحادیهی اروپا مبنی بر لغو تحریمها است. در اعلام اتّحادیهی اروپا و رئیسجمهور آمریکا، باید تصریح شود که این تحریمها بکلّی برداشته شده است. هرگونه اظهاری مبنی بر اینکه ساختار تحریمها باقی خواهد ماند، بهمنزلهی نقض برجام است.
همچنین در سراسر دورهی هشتساله، وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانهای (از جمله بهانههای تکراری و خودساختهی تروریسم و حقوق بشر) توسّط هر یک از کشورهای طرف مذاکرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظّف است طبق بند ۳ مصوّبهی مجلس، اقدامهای لازم را انجام دهد و فعّالیّتهای برجام را متوقّف کند.
اما این بار کنگره آمریکا دست به کار شدهاند و در سیاستی تکراری موضوع پرداخت غرامت به آمریکاییها از محل داراییهای ایران را بررسی میکنند. یک هیئت قضایی در مجلس «سنا» به رهبری «تد کروز»، نماینده جمهوریخواه ایالت «تگزاس»، هماکنون مسیرهای مختلفی را برای اطمینان از پرداخت غرامت به این دسته از شهروندان و خانوادههای آنها در دست بررسی دارد.
تد کروز که نامزد انتخابات رئیسجمهوری آمریکا هم هست در اظهاراتی واهی اظهار داشت: علیرغم سلاخی و کشتار تعداد زیادی از شهروندان آمریکایی به دستات تروریستهای ایرانی و فلسطینی، دولت آمریکا بارها در عمل کردن به وظیفه حاکمیتی خود، یعنی برقراری عدالت برای شهروندان، شکست خورده است.
کریس کونز، عضو ارشد دموکرات سنا نیز عنوان کرد: تمرکز ما واقعاً باید بر استیفای عدالت باشد که تلاش برای بهروزی قربانیان تروریسم، به نحوی که محدود کننده اقدامات تروریستی آتی هم باشند را هم شامل میشود.
اردی کیتری، عضو بنیاد دفاع از دموکراسی از حاضران در نشست روز چهارشنبه، پیشنهاد تأسیس یک دفتر حقوقی جهت همکاری با «قربانیان» برای رسیدن به راهکار در این باره را مطرح کرد. این کارشناس علاوه بر این از دولت آمریکا خواست توانایی «قربانیان تروریسم» جهت مصادره اموال ایران در کشورهای خارجی را بالا ببرد.
اریک لوربر، دیگر کارشناس حاضر در سنا که عضو مرکز امنیت جدید آمریکا است در بیانیهای خواستار همکاری کنگره با وزارت خزانهداری برای پرداخت غرامت به این دسته از شهروندان آمریکا شد. لوربر گفت میتوان بخش زیادی از درآمدهای ناشی از جریمه شرکتها به اتهام نقض تحریمهای ایران را به این شهروندان اختصاص داد.
به گزارش رهیاب، هر چند کاخ سفید اعلام کرده که اینگونه طرحها مخل اجرای برجام است اما باید دید که دیپلماتهای ایرانی توانستهاند راههای نقض برجام را ببندند تا کاخ سفید بتواند طرحهای این چنینی را وتو کند یا خیر؛ گرچه اتخاذ سیاستهای انفعالی دولت حتی دیپلماتهای وابسته کشورهای حوزه خلیج فارس را هم جری کرده اما باید دید که دولت یازدهم چه راهی برای مقابله با سیاستهای چماق و هویج استکبار انتخاب میکنند.
انتهای پیام/