دیالکتیک

حاج محمدعلی ناصر، پیرغلام باصفا و روشن ضمیر اهوازی است که با وجود کهولت سن و به قول خودش عدم نیاز مالی فقط به عشق مردم و برای اینکه نیاز عزاداران سیدالشهدا (ع) را تامین کند همچنان خود را وقف یک کار سخت کرده، «دمام سازی».

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اهواز، عزاداری‌های محرم هم مثل خیلی چیزهای دیگر دست خوش تغییرات شده و کم و بیش هیئت‌ها از راه و روش عزاداری به سبک سنتی فاصله می‌گیرند، البته همواره تاکید علما این بوده که مجالس امام حسین (ع) به‌‌ همان روش سنتی خود برگزار شود تا اثرگذار‌تر باشد.

معنویت و صفایی که سبک‌های عزاداری جنوبی و به ویژه خوزستانی دارد آوازه‌ای جهانی دارد، اما «دمام» یا‌‌ همان طبل‌های پوستی که در جنوب نواخته می‌شود، را تعداد کمی هستند که بتوانند بسازند و روز به روز کمیاب‌تر می‌شود.

محمدعلی ناصر، پیرغلام باصفا و روشن ضمیر اهوازی است که با وجود کهولت سن و به قول خودش عدم نیاز مالی فقط به عشق مردم و برای اینکه نیاز عزاداران سیدالشهدا (ع) را تامین کند همچنان خود را وقف یک کار سخت کرده، «دمام سازی».

حاج آقا ناصر پدر شهید احمدرضا ناصر هم هست، شهیدی که به بیان پدر هدیه خدا بود و به سمت خدا رفت، او می‌گوید احمدرضا همیشه در این کار به من کمک می‌کرده است.

متن گفت‌و‌گوی ساده و صمیمی ما با این پیرغلام عاشق را بخوانید.

تسنیم: حاج آقا برای ما کمی از خودتان و کار دمام سازی بگوئید؟

ناصر: محمد علی ناصر هستم، از قدیم کار خانوادگی ما مشک دوزی بوده و تقریباً پس از اینکه استفاده از مشک کم شد رو به سوی دمام سازی آوردم.

من موقعی که کار دمام سازی را فرا گرفتم در اهواز فقط آقایی به نام حسن دباش به این کار وارد بود و در حقیقت خود این شخص که قبلا مشتری مغازه ما بود این کار را به من یاد داد.

البته من موقعی که این کار را یاد گرفتم سنم زیاد بود و چند بار هم می‌خواستم به خاطر سختی این کار را‌‌ رها کنم به همین دلیل هر کسی که از من می‌خواست برایش دمام بسازم به او هم یاد می‌دادم.

تسنیم: درآمد دمام سازی با توجه به سختی و شرایطی که این کار دارد، چطور است؟

ناصر: خیلی روی درآمد این کار حساب نمی‌کنم، من کارهای بیمه خودم را انجام داده‌ام و از بیمه حقوق دریافت می‌کنم، ضمنا چون پدر شهید احمدرضا ناصر هستم بنیاد شهید هم حقوقی برای بنده در نظر گرفته است.

تسنیم: پس به این حقوق نیازی ندارید؟

ناصر: نه نیازی ندارم اما من با درآمد دمام سازی به سفرهای زیارتی می‌روم به همین دلیل چندین سفر به خانه خدا، حرم‌های مطهر در کشورعراق و همینطور به سوریه داشته‌ام، خدا را شکر.

تسنیم: چرا علی رغم بی‌نیازی و کهولت سن هنوز این کار را ادامه می‌دهید؟

ناصر: باید به شما بگویم که دمام سازی کار خیلی سختی است به همین دلیل بعد از نماز صبح شروع به کار می‌کنم و تا اذان مغرب ادامه می‌دهم، البته در این فاصله وقتی هم برای خوردن ناهار و ادای نماز و استراحت صرف می‌کنم.

گفتم که من نیازی به این درآمد ندارم و حتی هر کسی که پیش من می‌آمد این کار را به او یاد دادم اما برخی از اشخاص می‌گفتند که اگر برای ما دمام درست نکنی حسابت با خود امام حسین (ع) است و مجبور می‌شدم برای آن‌ها دمام درست کنم.

در یکی از سال‌های گذشته خانواده من که از بوی پوست بز ناراحت بودند مرا مجبور کردند که در آن سال دمام نسازم و من هم قبول کردم.

هر کسی می‌آمد می‌گفتیم که امسال دمام نمی‌سازیم، در یکی از آن شب‌ها به امام حسین (ع) گفتم امسال دمام نمی‌سازم اگر خود شما می‌دانید که باید این کار را انجام دهم، خودتان گره باز کنید.

روز بعد‌‌ همان کسی که از او پوست می‌خریدیم سراغم آمد و علت کار نکردنم را جویا شد وقتی موضوع را به او گفتم، گفت بیا و در خانه ما دمام بساز نباید این کار لنگ بماند.

البته باید قبول کنیم بحث، بحث مادی نیست و واقعاً برکاتی در این کار وجود دارد برای مثال یکی از نوه‌هایم که تحصیلکرده و شاغل هم هست قبل از آغاز ماه محرم به کمک من می‌آید.

دلیلش هم چیزی جز این نیست که نوه‌ام برکات و معجزات امام حسین (ع) را دیده است.

تسنیم: از معجزات گفتید، شما معجزه‌ای از امام حسین (ع) دیده‌اید؟

ناصر: یکی از این گره گشایی‌ها که امام حسین (ع) برای من انجام داد‌‌ همان بحث مکان برای دمام سازی بود و البته برکات امام حسین (ع) در زندگی من زیاد است.

در یکی از سال‌ها سفارشات زیادی را گرفتم و به همین دلیل پوست زیادی خریدم اما در‌‌ همان روز‌ها بیماری گرفتم به طوری که اصلا نمی‌توانستم غذا بخورم و مریض شدم.

وقتی به پزشک مراجعه کردیم دکتر به پسرم گفته بود امیدی به زنده ماندن پدرت نیست، وقتی به خانه برگشتم به امام حسین (ع) گفتم آقا من ترسی از مرگ ندارم اما اگر صلاح بر این است تکلیفی بر من نیست کار دمام‌های مردم هم انجام نمی‌شود و من آماده مرگ هستم.

فردای آن روز به راحتی توانستم صبحانه بخورم و به پزشک هم مراجعه کردم و هر چقدر من را معاینه می‌کرد می‌گفت سالم هستی و هیچ مریضی نداری، خدا را شکر می‌کنم که تا امروز سالم هستم.

تسنیم: فرزندانتان در کار دمام سازی کمک می‌کردند؟

ناصر: بله کمک می‌کردند ولی بزرگ که شدند گفتند پوست بز که برای دمام استفاده می‌شود بوی بدی می‌دهد و تو هم نباید کارکنی.

یک بار یکی از بچه‌ها به من گفت این کار چقدر درآمد دارد؟ من پولش را می‌دهم و کار نکن، بهش گفتم نمی‌توانی مزد مرا بدهی چون هزینه‌اش زیاد است.

البته شوخی کردم چون این کار جدا از مسائل مالی برکات زیادی برای من داشت.

تسنیم: تاحالا خود شما هم به مراسمی که از دمام‌های شما استفاده می‌کنند، رفتید؟

ناصر: بله مردم هم خیلی به من احترام می‌گذارند و این از الطاف امام حسین (ع) است البته برخی از مواقع که در مراسم دمام‌ها را محکم می‌زنند می‌گویم بی‌انصاف‌ها محکم نزنید!

تسنیم: در ماه محرم برای عزاداری کجا می‌روید؟

ناصر: معمولا به مسجد الغدیر و مسجد حاج رضا می‌روم.

تسنیم: این هیئت‌ها از دمام‌های شما هم استفاده می‌کنند؟

ناصر: نه‌‌ همان حسن دباش که ساخت دمام را به من یاد داد به رفقای خودش که در این مساجد بودند هم یاد داده بود و آن‌ها خودشان این با این کار آشنا هستند.

تسنیم: نظرتان درباره هنرهایی که در اختیار دین قرار گرفته مثل دمام ساختن چیست؟

ناصر: هر کس که برای دین و به ویژه برای امام حسین (ع) کاری انجام می‌دهد به طور یقین مزد کارش را می‌گیرد.

جوانان ما باید بدانند که منبر امام حسین (ع) ارزش دارد و سعی کنند در این مجالس حضور پیدا کنند.

تسنیم: از احمدرضا پسر شهیدتان برای ما بگوئید؟

ناصر: احمدرضا هم درسش را می‌خواند، هم جبهه می‌رفت و هم در کار‌ها کمکم می‌کرد.

آخرین باری می‌خواست به جبهه برود، ساعت 4 صبح به مادرش گفت لباس‌هایم را بیاور و نگذار پدرم بفهمد چرا که مانع از رفتن من می‌شود.

ساعت 9 صبح‌‌ همان روز از یکی از دوستان به سراغ من آمد و گفت ترکش به احمدرضا برخورد کرده و اکنون در بیمارستان بستری است.

وقتی رفتیم متوجه شدم که به سمت سردخانه راهی هستیم وقتی موضوع را جویا شدم به من گفت که پسرت امروز صبح شهید شده است.

وقتی به سردخانه رسیدم یک لحظه احساسات بر من غلبه کرد، رویش را بوسیدم اما گفتم خدا این هدیه را به من داده بود و الان هم او را از من پس گرفت.

من افتخار می‌کنم که پسرم در جبهه‌های جنگ حق علیه باطل شهید شده و همه جا به احترام شهادت فرزندم به بنده هم احترام می‌گذارند.

تسنیم: حاج آقا اگر صحبت دیگری هم دارید، بفرمائید؟

ناصر: جوانان باید تا موقعی که عزاداری امام حسین (ع) برپا است در این مراسم حضو پیدا کنند و حتی این دمام سازی را گسترش دهند چرا که این دمام سال‌ها با صدایش این مردم را دور هم جمع کرده است.

یک جوانی در مراسم عزاداری داشت سیگار می‌کشید بهش گفتم اگر غیرت داری سیگار نکش سال‌ها بعد وقتی او را دیدم گفت من و خانواده‌ام برایت دعا می‌کنیم، جوانان ما اگر غیرت دارند به سراغ دود و سیگار نروند.

گفت‌و‌گو از سید علیرضا شریفی؛ تصاویر از امین غفاری