به گزارش پایگاه اطلاع رسانی عروج؛ امروزه با گسترش کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی روزمره شاهد شکل گیری نسل جدیدی از ابزارهای اینترنتی هستیم که امکانات بیشتری را برای روابط دو سویه، فراهم آورده است.
شبکه‌های اجتماعی اینترنتی به عنوان مهم‌ترین مصادیق این امر به محلی برای حضور گروه‌های گوناگون جامعه به ویژه جوانان و مکان تبادل آرا و افکار ایشان و تامین نیازهای متناسب با زندگی اجتماعی جوانان تبدیل شده است.
دلایل و نیازهای متنوع کاربران روز به‌روز بر رشد و دامنه گسترش رسانه‌های اجتماعی بیشتر می‌شود به همین دلیل کاربران گوناگون در سطوح مختلف سنی، تحصیلی، فرهنگی و با جنسیت، نژاد و زبان‌های متفاوت بر حسب علائق، اهداف، دلایل و نیازهای خود طیف وسیعی از محتوا را تولید و یا بازنشر می‌کنند.
در نتیجه استفاده و وابستگی به رسانه‌های اجتماعی رشدی روز افزون داشته و در زندگی فرد جایگاه مشخصی پیدا می‌کند و پس از مدتی جزئی از سبک زندگی فردی و جمعی افراد یک جامعه می‌شود، در نتیجه شناخت و بررسی ابعاد مختلف رسانه‌های اجتماعی با توجه به جوان بودن جمعیت کشور ضروری است.
پس از بحث‌های اخیر درباره فیلتر برخی از شبکه‌های اجتماعی موبایلی برایشناخت محتوای این شبکه‌ها با احسان بیگ‌زاده پژوهشگر عرصه رسانه و برنامه ساز صداوسیمای خوزستان به گفت‌و‌گو پرداختیم.
عروج: در ابتدا مقدمه‌ای درباره شبکه‌های اجتماعی بیان کنید؟
بیگ‌زاده: با ورود تکنولوژی به زندگی امروز ما به طور انکار ناپذیری به مفاهیمی مانند فناوری اطلاعات، اینترنت و هر آنچه که در بستر آن‌ها است وابسته شدیم.
این پیشرفت‌ها مزایا و معایبی دارد و باید بدانیم که جهان امروز دیگر مانند گذشته نیست بلکه امروز در یک دهکده جهانی زندگی می‌کنیم.
دهکده جهانی به این معنا است که در دهکده مردم به همه چیز دسترسی دارند و ارتباطات بسیار آسان است به همین دلیل دهکده جهانی می‌گویند که امروزه به واسطه شبکه‌های اجتماعی مردم در هر کجای جهان به همدیگر دسترسی دارند.
بحث شبکه‌های اجتماعی از ابتدای هزاره جدید آغاز شد که شاخص‌ترین آن‌ها فیسبوک بود گر چه شبکه‌های اجتماعی دیگری هم در آن برهه زمانی فعالیت می‌کردند.
در ابتدا باید ببینیم شبکه‌های اجتماعی خوب هستند یا بد؟ برای دریافتن این پاسخ باید با نگاه خاکستری به این مقوله نگاه کنیم.
مثالی برای شما می‌زنم، تلفن خوب است یا بد؟ تلفن ارتباطات را آسان کرد و به جای ارتباط نزدیک با یک ارتباط مجازی می‌توانیم در خیلی از امور خود مانند زمان صرفه‌جویی کنیم.
نکته اصلی اینجا است که آیا تلفن معایبی هم دارد؟ بله معایبی هم دارد و باید بدانیم هر تکولوژی فرصت‌ها و تهدیدهایی با خود به همراه دارد.
اما درباره شبکه‌های اجتماعی باید بگویم که امروز ما در جامعه حقیقی ارتباطات، دشمنی‌ها، تعاملات، مفاهیم احساساتی و خیلی چیزهای دیگر را داریم و شبکه‌های اجتماعی مدل مجازی دنیای حقیقی هستند پس هر فرصت و تهدیدی که در جامعه حقیقی وجود دارد در جامعه مجازی هم وجود دارد.
شاید ما در دنیای حقیقی نتوانیم خیلی از کار‌ها را انجام بدهیم یا بخواهیم این ارتباطت با دوستان را راحت‌تر انجام بدهیم در شبکه‌های اجتماعی امکان تماس صوتی، تصویری و تبادل عکس و فیلم به راحتی و بدون هزینه‌های زیاد قابل دسترسی است.
ما خوبی این امکانات را نفی نمی‌کنیم اما باید تهدید‌ها را ببینیم و قرار نیست با دیدن فرصت‌ها چشم‌های خود را در برابر تهدیدات ببنیدیم.
عروج: چه تهدیداتی در شبکه‌های اجتماعی وجود دارد؟
بیگ‌زاده: برای یافتن تهدیدهای شبکه اجتماعی باید یک پازل را برای شما تکمیل کنم، ببینید در جلسه‌ای که کریستوفر استارتینسکی معاون رئیس سیا با مارک زاکربرگ مالک فیسبوک داشت، معاون سیا گفت برای سیا این فیسبوک ، کاملاً رویایی بود که به حقیقت پیوست.
حال تهدیدهای این شبکه اجتماعی به طور کلی به دو دسته امنیتی و اجتماعی تقسیم می‌شود؛ در عملیات جاسوسی 2 نوع جاسوسی وجود دارد که به جمع آوری اطلاعت آشکار و جاسوسی هدفمند تقسیم می‌شود.
در جمع آوری اطلاعات آشکار یا عمومی آیا این اطلاعات به درد می‌خورد یا خیر؟ بله در این اطلاعات آن‌ها علاقمندی‌ها، نقطه ضعف‌ها، چیزهایی که یک ملت را تحریک می‌کند و دیگر اطلاعات عمومی را جمع می‌کنند تا بتوانند کودتا‌های مخملی، جنگ و آشوب را در آن مناطق پایه ریزی کنند و این اطلاعات چیزی است که نمی‌توانند به راحتی به آن دسترسی پیدا کنند ولی در فیسبوک به راحتی این همه اطلاعات را جمع آوری می‌کنند.
بعد از پایش اطلاعات عمومی آن‌ها شخصیت‌های موثر هر منطقه را شناسایی می‌کنند چیزی که نمی‌توانند با هزینه‌های بسیار و جاسوسی هزاران نفر به آن دست پیدا کنند به راحتی و بدون هیچ هزینه‌ای خود مردم در اختیار این سرویس‌های اطلاعاتی می‌دهند.
عروج: امروز چیزی که در جامعه ما مطرح می‌شود بحث فیلتر کردن واتس آپ است نظر شما درباره این شبکه اجتماعی چیست؟
بیگ‌زاده: واتس آپ چندی پیش به قیمت 19 میلیارد دلار به شرکت فیسبوک فروخته شد ولی واتس آپ از فیسبوک خطرناک‌تر است چرا که در برنامه واتس آپ از سیم کارت شخصی هم استفاده می‌شود.
این خطر کی بیشتر احساس می‌شود؟ موقعی که مارک اسنودن جاسوس آمریکایی پناهنده در روسیه اعلام کرد که یک میلیارد و 700 میلیون تماس تلفنی ایرانی‌ها توسط آمریکا شنود شده است.
حال فکر کنم پازل ما درباره واتس آپ تکمیل شده است که امروزه نزدیک به 1 میلیارد و 200 میلیون کاربر شبکه‌های اجتماعی به راحتی و بدون هیچ هزینه‌ای اطلاعات خود را در اختیار سرویس‌های اجتماعی می‌دهند.
آیا فیلتر کردن واتس‌آپ راه درستی است؟
بیگ‌زاده: با این توصیفاتی که ارائه دادم موافق فیلتر واتس آپ هستم اما امروزه در کشور ما کمبود یک شبکه اجتماعی موبایلی حس می‌شود.
تجربه نشان داده که برخی از شبکه‌های اجتماعی ایرانی با اینکه پس از فیسبوک راه اندازی شدند تعداد مخاطبین آن‌ها در ایران بیش از مخاطبین ایرانی فیسبوک است.
وقتی این علاقمندی در کشور وجود داشته باشد پس ما باید این کمبود را رفع کنیم.
آیا توان ساخت یک شبکه اجتماعی در ایران وجود دارد؟
بیگ‌زاده: بله مطمئن باشید که در ایران مهندسان خبره‌ای وجود دارند ولی باید از این نخبگان حمایت شود تا بتوانیم در جذب مخاطب موفق باشیم.
عروج: به نظر شما خلاء فرهنگ سازی در فضای مجازی وجود دارد؟
بیگ‌زاده: بله این خلاء فرهنگی در فضای مجازی ما وجود دارد و حتی اگر شبکه اجتماعی داخلی هم ایجاد کنیم آسیب‌های اجتماعی این شبکه‌ها رفع نمی‌شود، به همین دلیل باید با فرهنگ سازی این مشکلات را رفع کرد.
در نظام اجتماعی ما خانواده جایگاه ویژه‌ای دارد و این در بسیاری از کشور‌ها معنی ندارد و موضوع تک والدی در آن‌ها بسیار عادی است.
خب ما برای حفظ نظام خانواده باید این تهدید‌ها را به خانواده‌ها بگوییم چرا که خانواده‌ها به تربیت فرزندان خود اهمیت می‌دهند و اگر توجهی به حضور فرزندان خود در محیط شبکه‌های اجتماعی نمی‌کنند به دلیل بی‌اطلاعی از این موضوع و تهدید‌ها است.
باید به صورت هدفمند و صحیح این آسیب‌ها را به اطلاع مردم برسانیم تا حضور در این فضا‌ها به آن‌ها آسیبی نرساند.
گفت‌و‌گو از سید علیرضا شریفی
انتهای پیام/
